Rabu, 06 Juni 2012

MAHABHARATA


MAHABHARATA

            Kitab Mahabharata inggih punika karya sastra sanĂ© kakawi olih Bhagawan Wiyasa sanĂ© sampun kasub ring selantero jagat IndonesianĂ©. SanĂ© pinih utama ring Bali, sanĂ© marupa kakawin sanĂ© kanggĂ©n pangiring upacara marupa lantunan tembang. Iriki titiang pacang nyaritayang daging Kitab Mahabharata sanĂ© madaging antuk 18 Parwa.
1.      Adi Parwa
Parwa puniki inggih punika parwa sané kaping pertama, sané daging nyané carita utawi ajahan sané medaging ajahan agama Hindu. irika kacarita baghawan Dhomia sané nguji kesetian para sisia nyané, carita sang utangka sané satya ring guru nyané, carita pademnyané raksasa Hidimba ring tangan Bhimaséna.
Carita pademnyané raksasa Bhaka,selanturnyané inggih punika, Arjuna ngemenangin sayembara ngrebutang Drupadi, carita mijil nyané Resi Wyasa, para naga utawi garuda, pemutaran Gunung Mandara ngantos geseng nyané alas Khandawa, lan patemoné sareng asura maya sané waged ring ilmu bangunan.

2.      Shaba Parwa
Ring parwa puniki kacarita para korawa ngerereh papineh anggén ngemademang para Pandawa. rauh para Pandawa kaundang majudi dadu, Sang Yudistira kalah kantos Ida kapertaruhin utsaha sang Dharstarasta tur para Pandawa ngamolihang kabébasang makasamian.
Sané mangkin para Pandawa kaundang malih majudi dadu. sapesira sané kalah mangda nyadia kaentungang kirang langkung 12 warsa. Ring warsa 13 sampun dados mewali ka pekraman nyané, nanging nénten dados kauningin antuk krame sané tiosan. lan ring warsa 14 mawali ka Puri.



1
3.      Wana Parwa
          Para Pandawa kirang langkung 12 warsa ring tengah alasĂ©, saking Wyasa sami mikolihang pitutur, mangda Arjuna matapa ring Gunung Himalaya nunas waranugraha sane marupa senjata ring para Dewa, kaanggĂ©n ngalahang para korawa.

4.      Wirata Parwa
Para Pandawa mamargi ka alasé antuk warsa 13 lan rauh ring Puri Wirata, irika makasami katerima makarya ring Puri raja Drupada. Sang Yudhistira dados Brahmana, Bhima dados juru masak, Arjuna dados guru tari, sang Nakula dados pengangon kuda, Sahadewa dados pengangon miwah Drupadi dados juru rias.

5.      Udyoga Parwa
Kacarita para Pandawa magenah ring genah sané mawasta Upalawya.Duryodhana
sareng Arjuna ritatkala nangkil tur menggah ring Sri Kresna pacang wénten ngaturang pasuwecan rikala perang Bharata Yuddha. Carita raja negeri Mandra utawi Salya mamargi ka genah Pandawa, pacang nyarengin Pandawa rikala paperangan .
           Raja Salya kasambut becik olih Duryodhana, mawinan punika Salya mihak para Kurawa.Iriki Sri Kresna uning papineh Duryodhana sanĂ© nĂ©nten becik antuk ragan Ida, mawinan punika Ida ngamedalang kawisĂ©san Ida sanĂ© marupa Yoga sanĂ© wikan.

6.      Bhisma Parwa
Kacarita iriki Bhisma dados Panglima perang para Kurawa. Dhrstadyumna rakan Draupadi dados Panglima para Pandawa. SelanturnyanĂ© awig-awig perang sampun kamedalang, ring wenginĂ© anggĂ©n marerepan tur ngaresikan ipun sanĂ© padem. Raris kawĂ©ntenan " Mahabharatayuddha" sanĂ© kalaksanayang ring KurusĂ©tra.Sri Kresna nĂ©nten langsung sareng ring paperangan, Ida dados penasĂ©hat tur dados pawarah siasat sanĂ© kaicĂ©n ring para Pandawa mangda dados pangendara kerĂ©ta Arjuna.  

2
Ring rahina kapertama ngalawan musuh, Arjuna bimbang, mawinan sané Ida lawan wantah pasuwitran Idané tur wénten sané banget Ida junjung inggih punika, Bhisma sareng Bhagawan Drona. Mawinan punika kaicen wejangan-wejangan olih Sri Kresna indik kewajiban jadmané sané patut tur dharma. Wejangan punika sané kabaos Bhagawan Gita sané suksemannyané (Nyanyian Tuhan) utawi Mantran Ida Sang Hyang Widhi. Selanturnyanné, Sang Arjuna mangda tabah ngalawan musuh-musuh Idané. Sampun 10 rahina paperangan lintang, Sang Bisma gugur. Ida ngicén para Pandawa lan Kurawa wejangan sané becik.
7.      Drona Parwa
Iriki kacarita gugurnyané Resi Bisma, sané mangkin genah tahta Ida Sang Bisma kalinggihin olih Bhagawan Drona, Ida sampun masumpah pacang nangkep Yudistira mangda Duryodhana seneng. Sang Bhisma sareng Satyaki nyerang pasukan Kurawa pacang ngambil Arjuna. Gelisan carita, Sang Drona gugur. Resi Wyasa nguncaran mantram mangda sang Kresna sareng Arjuna selamet. Ring parwa puniki kantun kacarita gugurnyané Gatotkaca sareng Abimanyu.

8.      Karna Parwa
           GugurnyanĂ© Gatotkaca sareng Abimanyu, Sang Bhisma sareng Arjuna kroda. Sang Bhisma ngamademang Dussasana tur nginem rah Ida Sang Dussasana anggĂ©n negepin sumpah Ida sang Bhisma sanĂ© sampun kaucap. Iriki kacarita raja Madra dados kusir kerĂ©ta Sang Karna, carita paperangan Salya sareng Karna, tur Arjuna prasida ngamademang Karna ring rahina kaling 17, antuk panah pasupati.

9.      Salya Parwa
           Ring parwa puniki kacarita sanĂ© dados panglima perang ring pihak Kurawa inggih punika Salya. Nanging ring rahina kaping 18 salya gugur. Duryodana mangkin sampun katinggalin olih pasuwitran Ida sareng sami.


3
Ida nyerah ring paperangan puniki tur makasami kerajaan kaserahang majeng ring para Pandawa .Ida kalĂ©cĂ©hin olih para Pandawa, Ida kroda tur ngalanturang paperangan  ngalawan sang Bhisma. Ring paperangan punika Doryodana gugur, nanging durus Aswathama kangkat dados panglima.

10.  Sauptika Parwa
                Kacarita Aswathama nĂ©nten mrasidayang nahan kroda antuk tentara Pancala. Ring wenginĂ© Ida nyusup ring genah kĂ©mah tentara Pancala, tur ngamademang akĂ©h tentara-tentara sinalihtunggilnyanĂ© Dhrstayumna. Aswatama laut magingsir ka tengahing alasĂ©, ngrereh genah berlindung ring pertapaan Wyasa. BenjangnyanĂ© Ida kacingak olih para Pandawa, tur kawĂ©ntenan pertarungan sareng Arjuna. Wyasa sareng Kresna damai, Aswathama nyerahang makasami senjata lan kesaktian sanĂ© kaduĂ©nang olih Ida.

11.  Stri Parwa
        Iriki kacarita Dhastarasta sedih antuk pademnyanĂ© sami putran Ida. Ida kroda sareng Bhisma tur pacang ngamademang Bhisma. Para iatri-istri sami sedih katinngalin olih rabinnyanĂ© tur putran Ida makasami. Dewi Kunti nyaritayang indik kawĂ©ntenang Karna ring jagatĂ© puniki.

12.  Santi Parwa
        Kacarita Dhrstarasta sareng Gandhari, para Pandawa sareng Sri Kresna, tur makasami Istri para Pahlawan rauh ring KurusĂ©tra. Ida makasami nyesel raga antuk napi sanĂ© sampun kamargiang, tur rahina punika makasami sedih. Iriki kacarita kamĂ©wehan sanĂ© kapolihin olih Yudhistira sanĂ© nyesel raga indik Ida ngamademang makasami pasuwitran Ida. Yudhistira ngamolihang ajahan tur wejangan Sang Bhisma sanĂ© kantun keni panah.



4

13.  Anusasana Parwa
        Iriki kacarita Yudhistira kapaica ajahan-ajahan Dharma tur Artha, sareng ajahan mangda Ida Sang Yudhistira maduĂ© parilaksana sanĂ© dermawan tur bijaksana olih Sang Bhisma. Iriki Sang Yudhistira mangda waged indik Upakara lan Upacara sanĂ© manut ring sasana Agama. Gelisang carita, Sang Bhisma sanĂ© waged tur saktimandraguna sampun lunga Ida ka genah sanĂ© becik pisan inggih punika Suargaloka.

14.  AswamĂ©dha Parwa
        Kacarita para Pandawa nemoning arta brana sanĂ© nenten keni pacang kawilangin. Kacarita mijilnyanĂ© Parikesit sane sĂ©da ring kandungan Sang Uttari olih senjata sang Aswathama, nanging kapaica malih mijil sanĂ© kapingkalih olih Sri Kresna. Carita paperangan Arjuna sareng para Raja sanĂ© wĂ©nten ring selantero jagat puniki.

15.  Asramawasika Parwa
         Ring parwa puniki kacarita Prabhu Dhrstarasta, Gandhari, Kunti, Widura, sareng Sanjaya pacang ngicĂ©n Kerajaan majeng ring Yudhistira tur Ida sareng sami ngalaksanayang Tapa Brata. RisampunĂ© wĂ©nten ring alasĂ© kacingakin olih para Pandawa. Iriki kacarita Narada rauh nangkil ring Yudhistirapacang maosang indik Prabhu Dhrsttarasta sareng sami sampun lunga ka Suargaloka sanĂ© kageseng olih api suci IdanĂ©.

16.  Mausala Parwa
        Iriki kacarita indik gesengnyanĂ© sejata Mausala tur linanyanĂ© wangsa Wresni. wangsa Wresni keni kutuk Brahmana sanĂ© polih kagutu(olok-olok) Kacarita Sang Kresna sanĂ© kaasingin ka alas, tur carita Arjuna sanĂ© polih rauh ka Dwarawati tur nyingakin jagat irika sampun nĂ©nten wĂ©nten panjak meneng irika. Iriki Arjuna nemonin sedih, sendu indik napi sanĂ© sampun kapanggihin, tur maosang indik puniki ring Resi Wyasa. Iriki Resi Wyasa ngraosang mangda para Pandawa ngungsi.
       

5
17.  Mahaprastanika Parwa
        Iriki kacarita para Pandawa ngungsi saking jagat sane akĂ©h kramanĂ©. SesampunĂ© Tahta utawi Mahkota sampun katurang majeng ring Sang Parikesit, Putran Ida Sang Abimanyu. SelanturnyanĂ© kacarita ring alasĂ© Dewi Drupadi sĂ©da, sesampune Dewi Drupadi Ida Sang SahadĂ©wa, Nakula, Arjuna, sareng Bhisma makasami sĂ©da.
        Sane kantun nyeneng Ida Sang Yudhistira sareng asu sanĂ© dados pangiring IdanĂ©. SelanturnyanĂ© rauh Ida Dewa Indra ngambil Sang Yudhistira pacang ngiring lunga ka suargaloka. Sang Yudhistira nĂ©nten kayun sareng, yening asunIdane nĂ©nten sareng. Asu punika mijil dados Sang Hyang Dharma. SanĂ© mangkin Sang Yudhistira kabakta ka Indraloka.

18.  Swargarohana Parwa
        Parwa puniki nyaritayang indik Sang Hyang Dharma sane masalin rupa dados asu nyaritayang indik sane sapatutnyanĂ©. Ring Suargaloka Sang Yudhistira sedih sawirĂ©h utusan Dewata kantun nguji kateguhan arsa IdanĂ©.
        Ida kagenahin ring Neraka, tur mirengang pasuwitran IdanĂ© makasami nangis ring genah punika. SelanturnyanĂ© Dewata ngaturang pawarah indik sanĂ© sampun kamargiang. Gelisang carita Sang Yudhistira nyeneng rahayu ring Suargaloka sesampunĂ© Ida ngalebur layon (mayat) IdanĂ© ring genah suargaloka Gangga.

            Inggih wantah asapunika titiang prasida nyurat daging Parawa puniki. YĂ©ning wĂ©nten kakirangnyanĂ© mangda Ibu utawi Bapak dosen negepin malih mangda wĂ©nten anggen titiang negepin matĂ©ri kuliah.
 Malih pisan titiang nunas gengrena pangampura yĂ©ning wĂ©nten kakirangngannyanĂ©. Pinaka pamuput atur titiang ngaturang suksma.



6































Artikel Terkait:

Tidak ada komentar:

Posting Komentar